BAO NHIÊU TUỔI NÊN ĐI TẦM SOÁT, SÀNG LỌC UNG THƯ VÚ?
Ung thư vú là nỗi ám ảnh đối với phụ nữ, căn bệnh đứng vị trí thứ hai trong số nguyên nhân gây tử vong cho giới nữ. Phụ nữ độ tuổi từ 50 – 74 và có thể kèm theo yếu tố di truyền nên khám tầm soát tuyến vú hai lần một năm. Vậy bao nhiêu tuổi nên đi tầm soát, sàng lọc ung thư vú? Bài viết này sẽ là câu trả lời câu hỏi độ tuổi nào nên đi tầm soát, sàng lọc ung thư vú.
1. TẦM SOÁT, SÀNG LỌC UNG THƯ VÚ
Tầm soát là quá trình tìm kiếm dấu hiệu bệnh lý, ví dụ như ung thư vú, trước khi xuất hiện triệu chứng. Mục đích chính là phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm – khi việc điều trị mang lại hiệu quả cao và khả năng chữa khỏi lớn. Trong một số trường hợp, tầm soát còn có thể phát hiện những khối u rất nhỏ hoặc tiến triển chậm, ít ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.
Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng nguy cơ mắc ung thư phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, tiền sử gia đình hay mức độ tiếp xúc với tác nhân gây hại trong cuộc sống. Từ đó, bác sĩ sẽ khuyến nghị đối tượng cần tầm soát, độ tuổi nên thực hiện, loại xét nghiệm phù hợp và tần suất kiểm tra.
Việc được chỉ định tầm soát không có nghĩa là bạn đã mắc bệnh. Các xét nghiệm này chủ yếu áp dụng cho người chưa có triệu chứng để kịp thời phát hiện bất thường. Với phụ nữ có tiền sử gia đình mắc ung thư vú, từng bị ung thư hoặc mang yếu tố nguy cơ di truyền, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu như xét nghiệm gen.
Trong trường hợp kết quả tầm soát bất thường, người bệnh sẽ được yêu cầu làm thêm các xét nghiệm chẩn đoán để xác định chính xác.
Dù không thể phòng ngừa hoàn toàn ung thư vú, tầm soát định kỳ vẫn giữ vai trò quan trọng, giúp phát hiện bệnh sớm và mở ra cơ hội điều trị hiệu quả hơn. Vì vậy, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn phương pháp và thời điểm tầm soát phù hợp cho bản thân.
Ung thư vú là tình trạng các tế bào bất thường (tế bào ung thư) phát triển trong mô vú.
Cấu tạo vú bao gồm nhiều thùy và các ống dẫn sữa. Mỗi bên vú thường có từ 15 – 20 thùy, được chia nhỏ thành những tiểu thùy. Các tiểu thùy này kết nối với nhau thông qua những ống dẫn mảnh, có nhiệm vụ vận chuyển sữa ra ngoài.
Bên cạnh đó, trong vú còn có hệ thống mạch máu và mạng lưới bạch huyết. Dịch bạch huyết là chất lỏng trong suốt lưu thông trong các mạch bạch huyết, được dẫn tới các hạch bạch huyết – những cấu trúc nhỏ hình hạt đậu. Các hạch này hoạt động như “bộ lọc”, giữ lại vi khuẩn, tế bào bất thường và chứa các tế bào miễn dịch giúp cơ thể chống lại bệnh tật. Các nhóm hạch bạch huyết thường tập trung ở vùng nách, phía trên xương đòn và trong lồng ngực gần tuyến vú.
Ung thư vú là nguyên nhân thứ hai gây tử vong do ung thư ở phụ nữ
Ung thư vú hiện là nguyên nhân gây tử vong do ung thư đứng thứ hai ở phụ nữ. Tại Hoa Kỳ, đây cũng là loại ung thư phổ biến nhất ở nữ giới, chỉ đứng sau ung thư da. Nguy cơ mắc bệnh tăng dần theo tuổi, đặc biệt ở phụ nữ lớn tuổi.
Thống kê cho thấy, phụ nữ da trắng có tỷ lệ mắc ung thư vú cao hơn phụ nữ da đen. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong do căn bệnh này lại cao hơn ở phụ nữ da đen so với phụ nữ da trắng.
Ở nam giới, ung thư vú rất hiếm gặp. Phần lớn các trường hợp được phát hiện khi xuất hiện khối u có thể sờ thấy, vì vậy việc tầm soát định kỳ cho nam giới thường không mang lại nhiều giá trị.
Các yếu tố khác nhau làm tăng hoặc giảm nguy cơ ung thư vú.
Để biết thông tin về các yếu tố nguy cơ và yếu tố bảo vệ đối với ung thư vú, hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa.
2. NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ TẦM SOÁT, SÀNG LỌC UNG THƯ VÚ
Các xét nghiệm sàng lọc được thực hiện khi người bệnh chưa có triệu chứng, nhằm phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm.
- Chụp nhũ ảnh (mammography) hiện là phương pháp tầm soát ung thư vú phổ biến và được áp dụng rộng rãi nhất.
- Cộng hưởng từ (MRI) có thể được chỉ định cho những phụ nữ thuộc nhóm nguy cơ cao.
- Việc phụ nữ có nên tầm soát hay không, lựa chọn phương pháp nào và tần suất ra sao sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố: tuổi, tiền sử gia đình, di truyền và tình trạng sức khỏe.
- Ngoài ra, nhiều kỹ thuật khác cũng đang được nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng như:
- Khám vú lâm sàng.
- Đo nhiệt độ vú (nhiệt kế vú).
- Sinh thiết hoặc lấy mẫu mô
Hiện nay, các nghiên cứu vẫn đang tiếp tục nhằm tìm ra những xét nghiệm sàng lọc mới, có độ chính xác và hiệu quả cao hơn trong phát hiện sớm ung thư vú.
3. PHƯƠNG PHÁP TẦM SOÁT, SÀNG LỌC UNG THƯ VÚ HIỆU QUẢ NHẤT
Các nhà khoa học luôn tìm cách cải tiến các phương pháp tầm soát, nhằm lựa chọn những xét nghiệm vừa an toàn, ít gây tác dụng phụ, vừa mang lại hiệu quả cao nhất.
Mục tiêu của các nghiên cứu là xác định liệu việc phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm – trước khi xuất hiện triệu chứng – có giúp kéo dài tuổi thọ và giảm nguy cơ tử vong hay không. Với nhiều loại ung thư, trong đó có ung thư vú, việc chẩn đoán sớm khi bệnh còn ở giai đoạn đầu thường mang lại cơ hội điều trị thành công và phục hồi nhanh hơn.
3.1. Chụp nhũ ảnh trong tầm soát ung thư vú
Chụp nhũ ảnh là phương pháp chẩn đoán hình ảnh cho phép quan sát cấu trúc bên trong tuyến vú. Kỹ thuật này có thể phát hiện những khối u rất nhỏ, chưa sờ thấy được bằng tay. Ngoài ra, nhũ ảnh còn giúp nhận diện ung thư biểu mô ống dẫn tại chỗ (DCIS) – tình trạng các tế bào bất thường xuất hiện trong ống dẫn sữa, có nguy cơ tiến triển thành ung thư xâm lấn ở một số phụ nữ.
Trung tâm Vú – Thiện Nhân Hospital là đơn vị tiên phong tại miền Trung ứng dụng công nghệ nhũ ảnh 3D hiện đại bậc nhất trong tầm soát và chẩn đoán sớm ung thư vú. Trung tâm được trang bị hệ thống X-quang nhũ ảnh 3D Mammomat Inspiration – thiết bị tiên tiến hàng đầu hiện nay, mang lại độ chính xác và an toàn vượt trội, đặc biệt phù hợp với cấu trúc mô vú của phụ nữ châu Á.
- Phát hiện sớm u vú, xáo trộn cấu trúc vú và các vi vôi hoá bất thường ở vú chỉ từ 1mm – đặc biệt ở giai đoạn sớm có thể được nhìn thấy rõ nhờ hình ảnh 3D có độ phân giải và độ tương phản cực cao.
- Hình ảnh cắt lớp 3D từng lát mỏng qua mô vú: Cho phép bác sĩ quan sát rõ ràng từng chi tiết tổn thương mà X-quang vú 2D truyền thống không thể hiện được – đặc biệt hữu ích với phụ nữ có mô vú dày, đặc của phụ nữ Châu Á.
- Giảm 15% tỷ lệ dương tính giả: Nhờ khả năng phân tích chính xác và chi tiết hơn, nhũ ảnh 3D giúp giảm thiểu lo lắng không cần thiết, tránh các can thiệp không đáng có.
- Tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) thông minh: Khác với hệ thống nhũ ảnh 2D sử dụng lực ép thủ công, hệ thống nhũ ảnh 3D tại Thiện Nhân tích hợp trí tuệ AI tự động điều chỉnh lực ép phù hợp với từng cá nhân, đảm bảo nhẹ nhàng – không gây đau – đặc biệt an toàn cho phụ nữ đã đặt túi ngực.
- Hỗ trợ định vị tổn thương chính xác để sinh thiết: Cho phép can thiệp chẩn đoán sớm và hiệu quả với những tổn thương chỉ nhìn thấy trên nhũ ảnh.
3.2. Chụp cộng hưởng từ (MRI) trong tầm soát ung thư vú
Chụp cộng hưởng từ (MRI) là kỹ thuật sử dụng từ trường mạnh, sóng radio và máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết của mô bên trong cơ thể. MRI còn được gọi là chụp cộng hưởng từ hạt nhân (NMRI). Khác với X-quang, MRI không dùng tia bức xạ, vì vậy người bệnh không bị phơi nhiễm phóng xạ trong quá trình thực hiện.
MRI thường được dùng để tầm soát cho những phụ nữ có nguy cơ cao mắc ung thư vú, bao gồm:
- Người mang đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2.
- Có tiền sử gia đình trực hệ (mẹ, chị gái, con gái) mắc ung thư vú.
- Mắc một số hội chứng di truyền như Cowden hay Li-Fraumeni.
- Người từng được xạ trị vùng ngực, đặc biệt khi còn trẻ.
Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể khuyến nghị tầm soát bằng MRI từ độ tuổi sớm hơn và lặp lại thường xuyên hơn so với phụ nữ nguy cơ trung bình.
Tại Thiện Nhân Hospital, hệ thống MRI 3.0 Tesla Lumina Full Option – thế hệ máy mới nhất từ Siemens (Đức), được mệnh danh là “đôi mắt thần trong chẩn đoán hình ảnh”. Công nghệ tiên tiến này cho phép quét toàn thân từ đầu đến chân (phần lớn các dòng máy khác chỉ chụp đến nửa đùi), khảo sát chi tiết mọi cơ quan với độ phân giải vượt trội, giúp bác sĩ phát hiện chính xác ngay cả những khối u cực nhỏ, chỉ vài milimet khi mới hình thành.
4. TUỔI NÀO NÊN ĐI TẦM SOÁT, SÀNG LỌC UNG THƯ VÚ?
Ung thư vú ngày càng có xu hướng trẻ hóa, trở thành mối quan tâm lớn của nhiều chị em. Thực tế, bệnh có thể gặp ở nhiều lứa tuổi khác nhau, do đó việc chủ động chăm sóc sức khỏe và tầm soát định kỳ đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Theo các nghiên cứu và số liệu dịch tễ, chuyên gia đã chỉ ra những nhóm tuổi có nguy cơ cao hơn, từ đó khuyến nghị mốc tuổi phù hợp để bắt đầu sàng lọc ung thư vú, vừa giúp phát hiện sớm, vừa tối ưu chi phí y tế.
4.1. Tầm soát ung thư độ tuổi từ 21 – 29
Nữ giới có nguy cơ cao với một số bệnh ung thư trong độ tuổi 21 – 29 nên sàng lọc ung thư vú: Ung thư vú cũng là bệnh ung thư thường gặp và xuất hiện sớm ở phái nữ. Tuy nhiên, chỉ định sàng lọc cũng chủ yếu cho đối tượng phụ nữ có nguy cơ cao, nhất là thăm khám trực tiếp phát hiện khối u bất thường.
4.2. Tầm soát ung thư độ tuổi từ 30 – 39
Trong độ tuổi này, nguy cơ mắc ung thư cũng chủ yếu là các loại ung thư phổ biến như: Ung thư đại tràng, ung thư vú, ung thư cổ tử cung,… Vì thế, bạn có thể thực hiện tầm soát ung thư để bảo vệ sức khỏe bản thân, nhất là những người thuộc nhóm nguy cơ cao.
Một điểm khác biệt nhỏ khi sàng lọc ung thư cổ tử cung ở phụ nữ từ 31 – 39 tuổi là nên kết hợp thực hiện xét nghiệm Pap smear và xét nghiệm HPV mỗi 5 năm một lần. Hiệu quả sàng lọc và phát hiện sớm vấn đề sức khỏe nguy cơ khác sẽ tốt hơn.
4.3. Tầm soát ung thư độ tuổi từ 40 – 49
Với nữ giới, 3 căn bệnh ung thư nguy cơ cao nhất trong giai đoạn này là ung thư cổ tử cung, ung thư vú và ung thư đại tràng. Vì thế nếu có điều kiện nên sàng lọc sớm cả 3 bệnh ung thư này.
Để đặt lịch khám tại Thiện Nhân Hospital, vui lòng liên hệ HOTLINE 0982.135.606 hoặc đặt trực tiếp qua Fanpage và Zalo OA.
