VIRUS HPV LÀ GÌ? DẤU HIỆU VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA HPV
Virus HPV được xem là tác nhân chính gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm. Ngoài ung thư cổ tử cung ở nữ giới, loại virus này còn liên quan đến ung thư vòm họng, ung thư dương vật, ung thư hậu môn, ung thư âm đạo, cũng như bệnh sùi mào gà. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, có tới 90% trường hợp ung thư ở cả nam và nữ có liên quan đến virus HPV. Để phòng ngừa, giải pháp hiệu quả là tiêm vắc-xin phòng ngừa HPV kết hợp với thăm khám và tầm soát định kỳ, từ đó giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý ác tính do virus này gây ra.
VIRUS HPV LÀ GÌ?
Virus HPV là loại virus gây u nhú ở người, với hơn 100 chủng khác nhau có thể tác động đến nhiều bộ phận trên cơ thể. Trong đó, khoảng 40 chủng lây truyền qua đường sinh dục, ảnh hưởng đến các cơ quan như âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, dương vật, bìu và trực tràng. Đặc biệt, có khoảng 14 chủng được xếp vào nhóm nguy cơ cao vì có khả năng dẫn đến ung thư, nhất là ung thư cổ tử cung.
Theo thống kê từ CDC Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 36.000 ca ung thư tại Mỹ có liên quan trực tiếp đến virus HPV. Bên cạnh ung thư cổ tử cung, HPV còn là nguyên nhân của nhiều bệnh lý nguy hiểm khác như: ung thư hậu môn, ung thư vòm họng, ung thư dương vật, ung thư âm hộ và mụn cóc sinh dục.
Điều đáng lưu ý là người nhiễm HPV đôi khi không có triệu chứng rõ rệt nhưng vẫn có khả năng lây truyền cho người khác. Vì vậy, tiêm vắc-xin HPV và tầm soát định kỳ là những biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa, bảo vệ sức khỏe sinh sản và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng do virus này gây ra.
CÓ BAO NHIÊU CHỦNG VIRUS HPV?
Các chuyên gia cho biết, virus HPV có hơn 100 chủng khác nhau. Phần lớn trong số này gây mụn cóc ở da, xuất hiện tại các vị trí như bàn tay, bàn chân, ngực hoặc cánh tay. Một số chủng khác tấn công niêm mạc cơ thể, ảnh hưởng trực tiếp đến vùng sinh dục, hậu môn và khoang miệng.
Trong đó, có khoảng 14 chủng HPV được xếp vào nhóm nguy cơ cao, bao gồm: HPV 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 và 68. Đặc biệt, HPV 16 và 18 được xem là hai chủng nguy hiểm nhất, là nguyên nhân chính gây ra phần lớn các ca ung thư liên quan đến HPV, đặc biệt là ung thư cổ tử cung.
HPV 6 VÀ HPV 11
Hai chủng này thuộc nhóm nguy cơ thấp, thường gây ra mụn cóc sinh dục và sùi mào gà. Thống kê cho thấy 90% ca mụn cóc sinh dục bắt nguồn từ HPV 6 và 11. Vắc-xin HPV hiện nay có thể phòng ngừa hiệu quả, với khả năng bảo vệ lên tới 90% ở nhóm tuổi 9–45.
HPV 16 và HPV 18
Đây là hai chủng nguy cơ cao, thường tiến triển âm thầm và ít biểu hiện trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, chúng lại là nguyên nhân của khoảng 70% trường hợp ung thư cổ tử cung trên toàn cầu, đồng thời liên quan đến ung thư dương vật, hậu môn và nhiều loại ung thư khác. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng.
VIRUS HPV LÂY TRUYỀN NHƯ THẾ NÀO?
HPV là loại virus có khả năng lây lan rất nhanh và phổ biến, bất kỳ ai cũng có nguy cơ bị nhiễm. Con đường lây truyền của virus HPV được chia thành hai nhóm chính: qua đường tình dục và không qua đường tình dục.
1. Lây qua đường tình dục
- Virus HPV chủ yếu lây truyền thông qua tiếp xúc trực tiếp da – da trong lúc quan hệ tình dục.
- Nguy cơ cao nhất là khi quan hệ bằng đường âm đạo, hậu môn hoặc đường miệng.
- Virus có thể xâm nhập khi tiếp xúc với niêm mạc (miệng, môi, hậu môn, cơ quan sinh dục) hoặc qua những vết trầy xước nhỏ trên da, chẳng hạn như rách ở âm đạo.
- Thống kê cho thấy, phần lớn những người đã từng quan hệ tình dục sẽ bị nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời.
- Việc sử dụng bao cao su đúng cách có thể làm giảm nguy cơ lây nhiễm, nhưng không bảo vệ tuyệt đối vì HPV vẫn có thể lây qua vùng da không được che phủ.
2. Lây không qua đường tình dục
Dù ít gặp hơn, virus HPV vẫn có thể lây trong các tình huống:
- Từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở.
- Qua tiếp xúc trực tiếp khi da hoặc niêm mạc bị trầy xước.
- Thông qua vật dụng cá nhân có chứa dịch tiết từ người nhiễm (ví dụ: khăn, đồ lót).
- Tiếp xúc với vết thương hở, loét hoặc chảy máu của người mang virus.
NGUYÊN NHÂN NHIỄM VIRUS HPV VÀ CÁC NHÓM NGUY CƠ
HPV là loại virus rất phổ biến, dễ lây lan và khó kiểm soát do có nhiều con đường truyền nhiễm khác nhau. Virus có thể tồn tại âm thầm trong cơ thể nhiều năm mà không biểu hiện triệu chứng, khiến việc phát hiện trở nên khó khăn. Theo chuyên gia, HPV xâm nhập chủ yếu qua: tiếp xúc da – da, qua vết thương hở hoặc từ mẹ truyền sang con.
Mặc dù bất cứ ai cũng có thể nhiễm HPV, nhưng một số yếu tố làm tăng nguy cơ lây nhiễm hơn:
- Quan hệ tình dục với nhiều bạn tình: Càng nhiều đối tác tình dục thì khả năng mắc HPV sinh dục càng cao. Ngoài ra, quan hệ với người có nhiều bạn tình cũng gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục khác.
- Độ tuổi: Mụn cóc sinh dục thường gặp nhiều nhất ở lứa tuổi vị thành niên và thanh niên.
- Suy giảm miễn dịch: Người có hệ miễn dịch yếu (như bệnh nhân HIV/AIDS hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch) dễ nhiễm HPV và khó kiểm soát bệnh hơn.
- Tổn thương da: Những vết trầy xước hay vùng da bị hở tạo điều kiện cho HPV xâm nhập và phát triển thành mụn cóc.
- Tiếp xúc gián tiếp không an toàn: Chạm vào mụn cóc của người khác, hoặc tiếp xúc với bề mặt có chứa virus (tay nắm cửa, hồ bơi, phòng tắm công cộng…) mà không có biện pháp bảo vệ, đều có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm.
Trong đa số trường hợp, khi nam hay nữ bị phơi nhiễm với virus HPV, hệ miễn dịch sẽ tự động kích hoạt phản ứng tạo kháng thể nhằm loại bỏ virus trước khi hình thành tổn thương. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển, các biểu hiện lâm sàng sẽ thay đổi tùy theo tuýp HPV và dạng mụn cóc mà người bệnh mắc phải:
- Mụn cóc sinh dục: Xuất hiện dưới dạng vết sưng không đau, tiết dịch và gây ngứa. Ở phụ nữ, mụn cóc sinh dục chủ yếu xuất hiện ở âm hộ nhưng cũng có thể gặp ở gần hậu môn, trên cổ tử cung hoặc trong âm đạo. Ở nam giới, mụn cóc sinh dục hình thành trên dương vật và bìu hoặc xung quanh hậu môn.
- Mụn cóc thông thường: Là những nốt sần gồ ghề trên bề mặt da, chủ yếu ở bàn tay và ngón tay. Dù đa phần chỉ gây mất thẩm mỹ, đôi khi chúng có thể gây đau hoặc chảy máu nhẹ.
- Mụn cóc Plantar: Dạng mụn cứng, thô ráp, thường mọc ở gót hoặc lòng bàn chân. Do vị trí chịu lực nhiều, chúng dễ gây đau nhức và khó chịu khi đi lại.
- Mụn cóc phẳng: Là những nốt có đầu phẳng, hơi nhô cao. Chúng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu. Trẻ em thường bị ở mặt, phụ nữ bị ở chân còn nam giới có xu hướng nổi ở vùng râu.
CÓ THỂ PHÒNG NGỪA VIRUS HPV BẰNG CÁCH NÀO?
Tiêm vắc-xin phòng ngừa HPV
HPV lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục khi có sự tiếp xúc trực tiếp giữa da và niêm mạc tại các vùng như miệng, hầu họng, âm đạo, cổ tử cung, dương vật hoặc hậu môn của người đã nhiễm virus. Thậm chí, hành động hôn sâu hoặc quan hệ bằng miệng với bộ phận sinh dục cũng tiềm ẩn nguy cơ lây lan HPV.
Tiêm vắc-xin phòng ngừa HPV là biện pháp hiệu quả nhất hiện nay để bảo vệ cơ thể khỏi virus này. Vắc-xin không chỉ giúp ngăn ngừa mụn cóc sinh dục (sùi mào gà) mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, ung thư dương vật, hậu môn và nhiều ung thư khác liên quan đến HPV.
Hiện nay, tại trung tâm tiêm chủng Thiện Nhân Hospital cung cấp đầy đủ các loại vắc-xin HPV date mới nhất, đáp ứng nhu cầu tiêm chủng an toàn cho cả nam và nữ:
- Gardasil 4 (Mỹ): Bảo vệ trước 4 chủng HPV gồm 6, 11, 16 và 18. Được khuyến nghị tiêm cho nữ giới trong độ tuổi 9 – 26.
- Gardasil 9 (Mỹ): Bao phủ tới 9 chủng HPV (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58). Thích hợp cho nam và nữ từ 9 – 45 tuổi.
Đặc biệt: Những người đã hoàn tất phác đồ 3 mũi Gardasil 4 vẫn có thể tiêm bổ sung 3 mũi Gardasil 9 để mở rộng khả năng phòng ngừa với các tuýp HPV khác.
Chủ động tiêm vắc-xin từ sớm là cách hiệu quả và an toàn nhất để giảm thiểu nguy cơ nhiễm HPV và các bệnh lý nguy hiểm liên quan.
Khám phụ khoa định kỳ tại Thiện Nhân Hospital
Khám phụ khoa định kỳ không chỉ cần thiết cho nữ giới mà nam giới cũng nên quan tâm, bởi đây là biện pháp quan trọng giúp phát hiện sớm các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục, viêm nhiễm sinh dục, cũng như tầm soát nguy cơ ung thư cổ tử cung ở nữ và ung thư dương vật, tuyến tiền liệt ở nam. Chủ động thăm khám 6 – 12 tháng/lần sẽ giúp bác sĩ theo dõi sức khỏe sinh sản, tư vấn quan hệ tình dục an toàn, đồng thời phòng ngừa và điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan đến virus HPV và nhiều nguyên nhân khác.
Tại Thiện Nhân Hospital, khoa Khám Phụ Khoa được đầu tư hiện đại, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe sinh sản toàn diện cho cả nam và nữ. Đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn trong lĩnh vực sản phụ khoa và nam khoa luôn tận tâm thăm khám, tư vấn và điều trị theo phác đồ chuẩn quốc tế.
Thiện Nhân Hospital sở hữu hệ thống máy móc, trang thiết bị y tế hiện đại, đạt chuẩn quốc tế như máy siêu âm sản 4D siêu cao cấp Voluson Expert 22 – GE Healthcare và nhiều công nghệ tiên tiến khác, hỗ trợ chẩn đoán nhanh chóng và chính xác.
Với không gian khám chữa bệnh thân thiện, dịch vụ tầm soát HPV, Pap smear, HPV DNA test và các gói khám phụ khoa định kỳ tại Thiện Nhân giúp khách hàng phát hiện sớm, điều trị hiệu quả, bảo vệ sức khỏe sinh sản và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Đăng ký tiêm vaccine và kiểm tra sức khoẻ phụ khoa định kỳ ngay qua số hotline 0982.135.606 hoặc nhắn tin trực tiếp qua Fanpage/Zalo OA Thiện Nhân Hospital để được tư vấn chi tiết.
